مقاله ارائه شده در دومين كنفرانس مخاطرات محيطي دانشگاه خوارزمي 

بررسي اثرات خشكسالي بروي پدیده های طبیعی

(مطالعه موردي:حوضه باهوكلات)

زهرا حجازي زاده

استاد دانشگاه خوارزمي

سعيد جوي زاده

دانشجوي دكتري اقليم شناسي دانشگاه خوارزمي

ريحانه برزگري

كارشناسي ارشد اقليم شناسي

مسلم شمشيري

كارشناس ارشد جغرافيا

چكيده:

خشکسالی تقریبا بر کلیه جنبه های زندگی و بخش های جامعه بطور مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر می­گذارد، علی الخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به علت وجود نوسان­های شدید در بارش­های این مناطق و آسیب پذیری بیشتر محیط در مقابل وقوع خشکسالی با درجات متفاوت، اثرات زیانباری بر بخش های مختلف کشاورزی ،آب و غیره وارد می­نماید.هدف از انجام این پژوهش، آشکار سازی رابطه بین خشکسالی­ها و پدیده­های طبیعی منطقه مورد مطالعه است. به اين منظور از آمار بارندگي و دماي هواي سالانه، فصلي و ماهانه 3 ايستگاه كليماتولوژي منطقه مورد مطالعه و همچنين از آمار سالانه دبي پايه 5 ايستگاه هيدرولوژيكي و ميزان توليد مرتع به عنوان شاخص گياهان طبيعي استفاده گرديد. بررسی­های خشکسالی با بهره­گیری از روش شاخص نمرهZ  و آمار میانگین بارندگی سالانه 5 ایستگاه كليماتولوژي و سينوپتيك در داخل و خارج از محدوده مطالعاتي، با پایه زمانی 20 ساله، منجر به تهیه نقشه پهنه­های خشکسالی و ترسالی برای منطقه در سال­های شاخص خشکسالی(1381-1378) و طول دوره بررسي شد. همچنین بر اساس نقشه پهنه­های خشکسالی و ترسالی منطقه در طول دوره بررسی، نقشه حساسیت منطقه به خشکسالی در سه طبقه حساس، نیمه حساس و مقاوم به خشکسالی تهیه شد. تجزيه و تحليل­هاي آماري و ترسيم نمودارهاي مورد نياز در محيط نرم افزاريExcelوSpssو ترسيم نقشه­هاي مورد نياز در محيط GIS انجام شد. نتايج نشان مي­دهد كه منطقه مورد مطالعه در طول دوره بررسي(1387-1368)، خشكسال­هايي با شدت­هاي مختلف و دوره تداوم متناوبي را تجربه كرده است. بر اساس محاسبات انجام شده بين بارش و متغيرهاي توليد مرتع رابطه معني داري وجود دارد. بنابراين عنصر بارش به تنهايي در بروز خشكسالي­هاي منطقه موثر است. بر اساس نقشه ميزان اثر خشكسالي بر پوشش گياهي، مراتع بيشترين تاثير و جنگل­ها كمترين تاثير را از خشكسالي پذيرفته­اند. در نهايت، تاثیر خشکسالی بر پدیده­های طبیعی منطقه، منجر به کاهش تراکم گیاهی و جانوری، مهاجرت و مرگ و میر حیات وحش جانوری، کاهش دبی پایه رودخانه­ها، افزایش مواد جامد موجود در آب، آسیب پذیری محصولات غالب منطقه و افزایش فرسایش بادی شده است.

واژگان كليدي: خشکسالی، پدیده های طبیعی، باهوکلات، سیستان و بلوچستان.

شیراز، خیابان برق کوچه1-موسسه علمی تحقیقات چشم انداز

شماره تماس:

07132341477

شماره همراه:

09382252774

پست الکترونیک:

Sjavizadeh@yahoo.com

وب سایت:

Www.gisland.org

برای دانلود جزوات و فیلم های رایگان در زمینه GIS وRS به وب سایت زیر مراجعه نمایید:

https://gisland.org/