ارزیابی دقت DEM

مدل رقومی ارتفاعی که حاصل جمع آوری و تبدیل داده های ارتفاعی به روش های دورسنجی، نقشه برداری مستقیم یا رقومی سازی نقشه های توپوگرافی کاغذی است، در سال های اخیر به ابزاری  موثر در نمایش و تحلیل ناهمواری تبدیل شده است. گرچه به نظر میرسد درستی و دقت تجزیه و تحلیل های مبتنی برDEMها تا اندازه زیادی به قدرت تفکیک DEM های اولیه بستگی داشته باشد، ولی بنا به گفته بسیاری از پژوهشگران، نمیتوان پذیرفت رسترهای با ابعاد کوچکتر، همیشه نتایج رضایت بخش تری دارند(حسین زاده و همکار،( 1389:184) .

 حتی اگر بپذیریم که DEM های با اندازه سلولی کوچکتر از دقت بالاتری برخوردارند، اما متاسفانه دسترسی به آنها به سادگی امکان پذیر نبوده و از طرفی نیاز به اصلاحات زیاد و حتی تغییر به DEM های با قدرت تفکیک پایین تر دارند. از آنجا که یکی از کاربردهای مهم DEM ها استخراج شبکه زهکشی برای تحلیل مورفومتری و استفاده در مدل سازی هیدرولوژیک است، در این نوشتار،به ارزیابی دقت و درستی کمی و کیفی DEM های تهیه شده از توپوگرافی در استخراج شبکه رودخانه ای و مقایسه تطبیقی آن با DEMهای نوع ASTER پرداخته ایم با توجه به تجارب قبلی که احتمال پایین بودن میزان تطابق اینگونهDEM ها با زمین واقعی وجود دارد. (کمرسا و همکار، 1999: 193؛ حسین زاده، 2008: 198؛ وازه و همکاران، 2010)، مقایسه مذکور تعیین کننده درجه اعتبار DEM های نقشه مبنا خواهد بود.

در اینجا گاه دقت مدل رقومی ارتفاع با نقشه های توپوگرافی و گاه با عکس ها و بزرگ مقیاس سنجیده شده است. (هیرانو و همکاران2003). پس از مقایسه نیمرخ های توپوگرافی حاصل از DEM های نوع ASTER تصاویر ماهواره ای با نیمرخ های توپوگرافی حاصل از DEM های نوع ASTER با نیمرخ های متناظر آن در نقشه های توپوگرافی 1:25000، دقت این نوع DEM ها را برای تحلیل ناهمواری ، تهیه نقشه های ژئومورفولوژی و استخراج نقشه های توپوگرافی در مقیاس های 1:50000 و 1:100000 با فاصله منحنی های تراز 40 متری مناسب تشخیص داه اند. لیو و همکاران 2011 برای استخراج شاخص طول شیب (L) که در مطالعات فرسایش خاک به کار میرود، از DEMهای نوع لیدار استفاده کرده و دقت DEM های با اندازه سلولی مختلف را ارزیابی میکند آنها به این نتیجه دست می یابند که به پیروی از کاهش قدرت تفکیک افقی DEMها، میزان شیب، طول جریان و تراکم زهکشی کاهش یافته و در استخراج شاخص از DEM های درشت ، باید جانب احتیاط را رعایت کرد. وو و همکاران (2008 )پیش از این نیز به نتایج مشابهی در استفاده از DEM  های مستخرج از نقشه های توپوگرافی دست یافته بودند.

هوگل و همکاران (2008) پس از استفاده از DEMهای نوع ASTER و SRTM در مدل سازی فرآیند لاهار، دقت هر دو نوع DEM را برابر نقشه های توپوگرافی 1:50000 دانسته و پیشنهاد میکنند، در مطالعه لاهار DEMهای SRTM با وجود درشتی بیشتر، از دقت بالاتری برخوردار است. چن و همکاران، (2012 و 2010) پس از استخراج شبکه زهکشی از چند نوع DEM توصیه میکنند که باید الگوریتم جدیدی جایگزین الگوریتم ساده D8  شود؛ زیرا در هر کدام خطاهایی بوجود می آید. از پژوهش های مشابه میتوان به پژوهش اردوان کمالی و همکاران (1388) در زمینه تولیدمدل رقومی ارتفاع از تصاویر ASTER  و ارزیابی دقت آن در منطقه ایوانکی استان سمنان و پژوهش حسین زاده و همکار (1389) در زمینه ارزیابی دقت DEMهای نوع ASTER  والگوریتمGIS  در مورفومتری رودخانه ای اشاره کرد. این چنین کارهایی اولین مرحله در دست یابی به گرش هایی میشود که کیفیت DEM را از نظر کیفیت بازدهی تولیدی مورد ارزیابی قرار میدهند. ………….ادامه مطلب در کتاب پردازش داده های لیدار

مولفان: سعید جوی زاده , منیژه براهیمی, مژگان صداقت

تلفن فروش: 09382252774

برای دانلود جزوات و فیلم های رایگان در زمینه GIS وRS به وب سایت زیر مراجعه نمایید:

https://gisland.org/

ارزیابی دقت DEM، مدل رقومی ارتفاعی، داده های ارتفاعی، دورسنجی، رقومی سازی، نقشه های توپوگرافی، تحلیل ناهمواری، قدرت تفکیک، قدرت تفکیک DEM،رستر، کاربردهای مهم DEM، توپوگرافی، کاربردهای DEM، تصاویر ماهواره ای، نقشه مبنا، کیفیت DEM،قدرت تفکیک مکانی، سعید جوی زاده، منیژه براهیمی، مژگان صداقت، موسسه چشم انداز، نشرآکادمیک،  روش های زمین آماری